Gogo Nkala Newsletter No 7

Lang’elihle Mthwakaz’omuhle! Siyabonga ukuhlangana njalo kuleli iviki singabaphilayo. Sigcinakele emuseni weNkosi owansuku zonke.

    Ngithemba inhlelo lezi ezikulesi sigcawu ziyakusiza mhlobo wami. Siyalangatha ukuzwa kuwe. Lapho ongezwisisi khona, uvunyelwe ukubuzisisa ukuze sonke sinyathele nganyawo lunye sisiya phambili.

GIYA MBONGI KAMTHWAKAZI

Lamhla silembongi ezimbili ezigiya phambi kwethu. Phela, izinkondlo zisifundisa ukuphila. Zenza siwuzwisise njalo siwuhloniphe umhlaba lo esiphila kuwo. Zenza sinwaye ubuchopho, kuhlume kithi imicabango emitsha, mhlawumbe besesibona impilo ngelinye ilihlo elitsha. Izinkondlo zithinta imibilini yethu.

Ake sizwe, setshise. Zithini lezi zimbongi zalamhla? Besesisenzani ngalokho?

  Nokubonga Mpofu

ELOMZALI ALIWELI PHANSI!

Ngiyakhumbula lezonsuku ngisalaywa

Njalo uMama esangikhuza.

Ngaqinisa ikhanda ngalithwala

Ngamtshela ukuba sewaphila eyakhe impilo.

Umama wayeluthela uswazi lomklampunzi

Lwehle ngomgogodla luze luthi khawu enqagaleni

Kodwa kukho konke wakha phansi

Ngaqinisa intamo yatshaya umqala.

Ngamtshela ukuba sengithombile

Ngathi sengikhulile

Sengifuna ukwakh’ owam’ umuzi.

Wangihanqa uMama, wancenga wahawula

Ethi, “Mntanami, bekezela! Isikhathi asibaleki.”

Watshaya phans’ umunt’ omdala;

Imizwa yomzimba yayisigijigijima.

Okumqoka, ngazibona ngisemayezini

Kwakungelamigoqo evimbileyo.

Ngavuk’ ekuseni,

Imitshaqana yami ekhanda khu!

Yimi lowaya ngifulathela iguma,

Wagaqa ngamadolo umunt’ omdala

Lelizwi laselitshil’ ebubula kabuhlungu.

Kwakuhel’ ethunjin’ egon’ isisu

Wagomel’ esithi, “O, Nkosi yami,

Ngowami na lo, owalala kulesi esami

Izinyang’ eziyisifica munwe munye?”

Bangenela labomakhelwana la ngikhona,

Bathi, “Buyel’ ekhaya mntwanyana!”

Ngathi, “Khuzani abenu litshiyane lami!”

Omama bebandla bathi, “Ungenwe yini wena?

“Woza kuJesu akwephul’ umthwalo!”

Ngathi, “Lake lambona lowo Jesu yini?”

Ngephulel’ isigod’ endlebeni.

Umhlaba wawusulikhaya lami

Ngathathwa ludumo ngakholis’ ubutsha

Ubumnandi bonke baziwa yimi,

Ngiphuma la, ngingene le

Lutho engingazange ngilunambithe.

Zadlula izinsuku, yeza inguquko

Ngazibona sengisel’ esikhaleni,

Abangane basobela ngamunye

Ngasala sengibamb’ umoya,

Sengiququbele ngiqhuqha

Usungumqando wodwa.

Ngasengivuthukile, sengimadabudabu,

Ngacabang’ ukubuyela kithi

Ngesaba ukuthi bazangixotsh’ okwenja

Kodwa ngasiqunga isibindi ngazibutha

Ngabhekis’ amabombo laph’ engiphuma khona.

Ngithe ngifik’ emasangweni

Zehla ngombombo

Sengikhumbula ubugabaz’ engabenzela uMama

Ngamangal’ engiwolela kwezakh’ ezifudumalayo

Ngentokozo wathi, “Fika ngane yami!

“Kade sakulinda, fika!”

Bangamukela ngothand’ olwesabekayo

Ngafund’ ukuthi,

Elomzali aliweli phansi.

Nokubonga Mpofu

 Lizom Ncube

UBUNTANDANE

Ubuntandane buyangizulazulisa

Ubuntandane buyangigqilazisa

Ngiyogqilazwa kuze kube nini Nkosi?

Siyafika nini esam’ isikhathi

Sokuphumula kwezam’ izinhlungu?

Min’ uzangithata mhla kutheni kul’ umhlaba?

Njengob’ uBaba sowamthatha,

Lami ngiyolala ngedwa zwi ngaphansi komhlabathi

Utshani, inhlabathi kunye lezihlahla

Yikh’ engizavusana lakho amavuku kuphela zwi.

Walala yedwa zwi uBaba

Ngaphansi kwesihlahla somgwadi,

Lami ngiyolala ngedwa zwi

Ngingabi ngisezwa lelizwi lonyenyezayo

Ngilele ngaphansi kwesomkhemeswane.

Ngiyokhulumisana lebhokisi lami

Lobhayana engizangcwatshwa ngalo.

Angazi langabe ngiyobe ngiyibonile na

Leya nsizwa eyangitshiya ngisakhasa

Ngingayibona ngizakuthi dili phansi,

Ngivuke ngitabayile ngiyiqonde nta

Ngingasagqize qhakala!

Izinhluph’ engizibon’ emhlabeni

Ngiyozilandisa zonke ngobunengi bazo

Kodwa phinde ngilibal’ abantwabam’ uqobo

Ngizabakhumbula ngazo zonk’ izinsuku.

Kwabaseleyo ngithi, “Lize lingigcinel’ izintandane zam’

Ngob’ intab’ ezikude zingumasithela.

Lizom Ncube

(Mahlokomisa Iqhawe Langempela)

AMASU AMQOKA EKULOBENI INOVELI

Dr Eventhough Ndlovu

ISIZINDA/ ISISUSA/ ISENDLALELO

Sesihlangene kuliviki lapho ebengithembise khona ukuthi sizaphatha khona udaba lokuthi uwulolonga njani umsebenzi wakho uwulungiselela ukuthi uye kozawudinda. Xolani, lokhu sengizakwenza kuviki ezayo ngoba ngibone kufanele ukuthi ngiqale ngibambe nje ngamafitshane udaba lwesizinda/isisusa/isendlalelo sendaba.

     Nxa umlobi emisa ukuthi ufuna ukuloba imibhalo yokuzibumbela, kumqoka ukuthi aveze sobala isisusa sendaba kumbe lokho okwendlalela indaba yakhe. Kumele kube sobala ukuthi yakhelwe ngaphi indaba yomlobi. Njengomzekeliso, singathi isisusa loba isendlalelo sogwalo, loba isisusa salo esiyiso esibumba indaba yimpi yenkululeko. Kumele kuvele ekulobeni ukuthi indaba yakhelwe kulesi isehlakalo. Lokhu kutsho ukuthi kumele kube sobala kobalayo ukuthi enelise ukuthi nxa eselucubungula ugwalo avumelane lomlobi ukuthi isendlalelo siyavumelana lezehlakalo zogwalo.

    Esikhathini, isendlalelo loba isisusa kungaba yisehlakalo umlobi ahlangana laso empilweni loba esabakhona kumvelo okungaba yisiphepho loba impophoma zamanzi ezatshabalalisa impilo kazulu. Kuyenzeka njalo ukuthi kube yikuqhamuka komkhuhlane othile obe lempumela embi kuluntu loba ezifuyweni. Esikhathini, kungaba ngumkhankaso othile owadala umehluko omkhulu empilweni yoluntu njengendaba zamalungelo oluntu.

      

       Kuyenzeka njalo ukuthi isendlalelo lesi sakhelwe kusigaba esithile okungaba yisikhathi lapho abamhlophe bengakafiki, ngemva kokufika kwabamhlophe loba ngemva kukazibuse. Isendlalelo lesi sibumba isizinda sogwalo sikhangelane lesikhathi lendawo. Lokhu kugxile ekuthini yenzakala nini njalo ngaphi indaba. Kumele ofunda ugwalo azi ukuthi indaba yenzakala ngaphi njalo nini. Kumele umlobi abone ukuthi izehlakalo zakhe ezibumba indaba yogwalo zenzakala ngesikhathi esithile endaweni ethile. Kuvumelekile ukuthi izehlakalo zibe sezindaweni ezedlula eyodwa loba izikhathi ezehlukeneyo. Okumqoka yikuthi kumele kucace kolubalayo ugwalo ukuthi indaba yenzakala ngaphi njalo nini ukuze kube lula ukuyilandela lokuyizwisisa.

    Asihlangane kuviki ezayo lapho engizaphatha khona udaba lokuthi uwulolonga njani umsebenzi wakho uwulungiselela ukuthi uye kozawudinda.

Umlobi nguDr Eventhough Ndlovu ongumbalisi lomkhulu weDepartment of African Languages and Literature e-University yeZimbabwe.

UMUSA WANSUKU ZONKE

Amehlo Akho Ajonge Ngaphi?

Lamhla akesikhuthazane ngokuthi, amehlo akho ajonge ngaphi?

     Kanengi ngangizwe umuntu osekhulile esithi, “O, yaaa! Ukuguga ngamanyala!” Ukuguga akulanto enhle. Umzimba ubabuhlungu. Izinyama ziyatshwabhana, umuntu seyimixhele nje. Amadolo asebopha nko, umuntu usehamba etotoba. Amehlo asefiphele, indlebe sezibuthundu. Mhlawumbe lemlonyeni asengamabende wodwa. Onjalo umuzwa esesithi, “Nkosi, kungani ungangithathi?” Amehlo enhliziyo yakhe ayabe esejonge kwelinye ilizwe, lapho okulokuphumula khona.

     Loba umzimba uguga, kodwa inhliziyo, loba umuntu lo wangaphakathi yena kagugi. Ukutshikatshika ngenhlupho ezikhona emhlabeni kuyayihlukuluza ingqondo, idideke, ibune. Kuyamkhahlameza umuntu. Kodwa, umuntu wangaphakathi yena wala ephila, besekusithi amehlo enhliziyo ajonge okungabonwayo, okuyikho okumqoka empilweni. UMphostoli uPhawuli kwabaseKhorinte yesibili, isahluko 4, kumavesi ka 16 – 18, uthi: “Ngakho kasilahli themba. Lanxa ngaphandle sicikizeka, kodwa ngaphakathi senziwa sibe batsha izinsuku zonke.”

      Yebo kambe! Usuku lunye ngalunye luletha inguquko emzimbeni wami lo esiwubonayo ngamehlo uguquka, usiya ekuluphaleni. Kodwa umuntu wami wangaphakathi kagugi. UPhawuli uthi, ukuhlupheka kusilungiselela impilo enhle yentokozo kuNkulunkulu kwelizayo. Uthi, kulabo abakholiweyo kuNkulunkulu, konke ukuhlupheka okubakhona akusilutho nxa sikuqathanisa lenkazimulo ezayo. Ukutshikatshika ngokwesikhatshana nje, kusilungiselela ukubusiseka okungunaphakade. Kusafanele sikhuthazeke, sibe lekhangelelo elihle ngenxa yokholo esilalo, lethemba esilalo.

    KuloMama weMelika okwakuthiwa nguFanny Crosby. Wayelahlekelwe yikubona eyingane. Kodwa, uNkulunkulu wambusisa ngesipho esimangalisayo sobumbongi, lokuloba izingoma zokuhlabelela kudunyiswa uNkulunkulu. Waba nguMnali ebandleni lamaWisili. Embalini, uyazakala ngokuloba izingoma ezinengi esilokhu sizihlabela lalamuhla, sidumisa iNkosi uNkulunkulu. Bathi waloba izingoma ezingaphezu kwezinkulungwane eziyisificamibili. Ezinye zazo yilezi: ‘Mawungangidluli Jesu,’ ‘Yindaba Yami Neculo Lam’, Ukumdumisa UJehova’, ‘Ngitshel’ Indaba KaJesu’, ‘Esiphambanweni’, lezinye. Watshiya ilifa elimangalisayo kithi amaKhristu.

      Kuthiwa-ke, omunye umfundisi wayemkhangela ngokumzwela okukhulu  uFanny Crosby, wasesithi, “Kuyadanisa ukuba uNkulunkulu kasakuphanga isipho sokubona, phezu kwezipho zonke lezi ezinye akupha zona.” Kuthiwa uMama lo, uFanny Crosby waphendula wathi, “Uyazi njani mzalwane, aluba ngangingaphiwa ithuba lokwenza isicelo esisodwa ekuzalweni kwami, ngangingacela ukuthi ngizalwe ngiyisiphofu, ukuze ngithi ngifika ezulwini, ubuso bokuqala engibubonayo bube yilobo obeNkosi loMsindisi wami.”

    

        Aaaa! Ngamazwi amangalisayo la ephuma emlonyeni womuntu oyisiphofu, umuntu esimzwelayo, esicabanga ukuthi uyahawula. Ikanti-ke, onjengoFanny Crosby, wayebona esingakuboniyo, ngamehlo enhliziyo. Amehlo akhe ayejonge kuNkulunkulu. Wena-ke? Awakho amehlo ajonge ngaphi Mhlobo wami?

Asithandaze: Nkosi, ngisiza ekuphileni kwami ngingagxili ezintweni ezidlulayo, eziyabuna njengotshani, zikhithike njengamaluba. Yenza amehlo ami ajonge ezintweni ezeyeme elizwini lakho elingunaphakade. Amen.

Barbara Nkala 2019

STORIES OF FAITH

Revelation 12:11 says: “They overcame him by the blood of the Lamb and by the word of their testimony; …”. When we tell testimonies of the Lord God’s power and saving grace on our lives, the devil slinks away tail between legs. So, let us share our amazing stories of God’s love in action and shame the evil one.

     We look forward to reading your own story of faith in the coming weeks. Your well-written story should be about 500 – 600 words. Send your story to: barbarankala@gmail.com. Selected stories will be compiled into an anthology of stories of faith.

     Look out for the next story in the series next week.

     Asihlanganeni njalo kuviki elizayo sibone ukuthi inkundla le isiphatheleni, Siyabonga ngayo yonke imisebenzi emihle evela kwabatsha. Ulimi luzaphila nxa abantwabethu betshengisa ukukhwabitha ulimi lwabo njalo begabaza ngalo. Sithi halala ngabalobi bethu laba! Esalela muva ixhakalwa yizinja! Musa ukulala!

     Ngiyalithanda, njalo ngiyabonga!

     Gogo Nkala