Wednesday 7 August 2019

Gogo Nkala Newsletter No 4





GIYA MBONGI KAMTHWAKAZI




Mthwakaz’ omuhle, ngithemba isigcawu lesi silusizo kuwe. Nxa ubusisekile, ungathuli. Tshono, ukhuthaze imbongi, ukhuthaze abalobi asebelobe kulesi sigcawu. Lo, ozimisele ngomncintiswano wokuloba inoveli, katsho laye ukubana amacebo esiwaphiwa yisikhwicamfundo, uDr Ndlovu, ayamsiza na.  Nxa singezwa ukuthi lithini lina ababalayo, asisoze sazi langabe liyasizakala, kumbe abalobayo laba baphethe bakhonkotha enkangala. Labaloba izindaba eziqinisa ukholo lwethu betshengisa ukubana uNkulunkulu ungenele njani ezimpilweni zabo, asibatsheleni kuyole inkundla ukuze bathokoze ngokwabelana lathi.
Sikhona isigcawu lapho indaba yonke yalelolanga ephutsha khona. Kulapho ongaloba khona eyakho imicabango ngalokho okubalileyo. Qondisa lapho obona kulokulahleka ukuze sicathule kanyekanye, simuntu munye. Asibambisaneni indlela le eyokuphakamisana lokukhuthazana.
Nansi enye imbongi entsha kulesisigcawu. Ake sizwe ukuthi yona igiya isithini. Halala! Woza lazo wena kaMlilo!




 Martin Mlilo


NGISAKHUMBULA

Ngisakhumbula
Ngikhumbula siklekl’ indlebe
Ziklezuka zibe yibubende
Besigeza ngenkunzane sigcobe  ngomfuma,
Uhlofu besingaluzw’ ukunuka,
Ngisakhumbula ngaleziya nsuku.

Besixegwa, sixeg’ inkom’ ekwaluseni
Besixegwa sibe yiziduli zendunduma ngenduma
Kungabi ndaba zalutho;
Besixeg’ izinja, sixeg’ inkomo
Siselusel’ ezinangeni.

Besizingela,
Inyam’ ibiphekwa ngomhluzi wenye
Imikhomb’ isenana
Lesisu somhambi besingangenso yenyoni;
Besisidl’ uhayezi, siqhobe logume, sikhoth’ ukhothe
Besichatha ngamakhambi sidle izadenda,
Siphunge umnungwane
Siphila ngomgugudu,
Besingaz’ ukuth’ inhlavan’ iyagulisa
Ngisakhumbula ngaleziya nsuku.

Besitshuk’ izikhumba
Namhlanje sithi indoda libhetshu lomziki
Ngoba besivunul’ amabhetshu
Sixhuma imncwado,
Konke kwaphela sankungu yesibuko
Ngisakhumbula.

Emtshadweni besitshay’ ingungu
Sitshay’ izikeyi kudum’ imhlombe
Kudum’ inkundla,
Intombi zigiya zigqatshiya
Manje sesingabantu nje
Yeka ngaleziya nsuku!
Ubukhosi ngamazol’ oqotho!

Martin Mlilo

                                               

AMASU AMQOKA EKULOBENI INOVELI

Dr Eventhough Ndlovu



Kuviki ephelileyo besigxile ekuthini iyini imisebenzi yomlobi wemibhalo yokuzibumbela. Kule iviki sizakhangela udaba lokuthi uyibumba njani indaba yakho, uyivuthise njani ungaphanganga wasilahlela engqongweni, kodwa ngobuciko usitshiya silolukuluku lokuthi kambe izazala nkomoni kusahluko esilandelayo.
Ukuloba imibhalo yokuzibumbela kufana lokupheka. Kulula ukuyipheka imboza eyehlula ngitsho lezinja zakwabo kandlala, nxa ungalandelanga kuhle indlela yokupheka lokho okuphekayo. Ukuloba kudinga ukuthi ube lobuciko lekhono lakho. Ubuciko lekhono leli, kwabanye bavele bazalwa lakho, kukibo ukuthi bavele badume ngakho; kodwa lakulabo abazalwa lakho, bayazinika isikhathi sokuthi bafunde kwabanye ngokubala imibhalo yabanye abalobi asebezenzele igama kanye lokwenza izifundo zokuloba imibhalo yokuzibumbela kumbe ukufundela lokhu kumawekishopu abalobi bemibhalo yokuzibumbela. 

1. Indaba yakho kumele ibe lesimo, sibone lapho eqala khona, siyibone ikhula isipha umundla wokufisa ukubona ukuthi kuzakwenzakalani phambili. 

2. Isithathe isilahlele engqongweni ngesikhathi esifaneleyo, ingaphangisi kakhulu ukusifikisa lapho, kanti futhi ingadonsi kakhulu size siphose simfikele kuqala umlobi. 

3. Kazilandelane kuhle izehlakalo sibone ukuthi isuka kulesi isizinda sendawo lesikhathi isiya kulesiyana. Owufundayo umsebenzi wakho kumele laye azizwe ephakathi kohambo lwamathambo engqondo esehla esenyuka lawe. 

4. Xwaya ukusuke umtshiye kumbe ukuthi umhambele phambili obalayo. Bona ukuthi umgcina elokhu esithi ungangitshiyi, ngimelela, hamba lami, etshiseka ngalo uhambo lwendaba, kusala lokuthi alubeke phansi ugwalo ngoba imhlaba umxhwele. 

5. Ungalingi weqe izigaba zokuyikhulisa lokuyivuthisa indaba yakho ngoba njengembiza ephange yabondwa ingakaxhwathi, kulula ukuluzwa ugwalo olungalandelanga indlela yokuvuthisa indaba. Ilakho ukuvuthwa indaba, kodwa kuyabe kuzwakala ukuthi ayixhwathanga yanela. 

6. Ekuyivuthiseni, bona ukuthi uyayinonisa uyijise njalo uyihlobise ngolimi oludala umfanekiso wengqondo kobalayo, enelise ukuyibona lindaba ngelihlo lengqondo, iphile kuye. 

7. Indaba yakho kayibe lesingeniso, ibe lomzimba lengqongo, isikhulula mafindo lesiphetho. Isiphetho kulapho oyilabalayo azalahla khona iphika nxa  iphela, afise ukuthi ngabe iyaqhubeka.

Mlobi omuhle, asihlangane kuviki elizayo sikhukhuza eyolimi okumele ulusebenzise ekulobeni.

Umlobi nguDr Eventhough Ndlovu ongumbalisi lomkhulu weDepartment of African Languages and Literature e-University yeZimbabwe.

Siyambonga kakhulukazi uDr Ndlovu ngamasu la aphathisayo kakhulu ngokupha ulwazi esiluswelayo sisaloba. Ungakhuthi ukusondela uzizwele imicijo le ezakusiza usalolonga inoveli yakho.


UMUSA WANSUKU ZONKE




Ungamncitsh' Indaw' Ujesu

Nxa sikhangela eMbhalweni kuSambulo 3:20, sizwa iNkosi uJesu esithi: “Bheka, Mina ngimi emnyango ngiqoqoda. Uma kukhona ozwa ilizwi lami avule umnyango, ngizangena ngidle laye, laye adle lami.” Awu, isinxuso esinganani! Kuvamile ukuba umhambi, loba isethekeli yiso esinxuswayo. Kodwa lapha, isethekeli yiso esizinxusayo. Simi emnyango. Asizifuqeli phakathi. Silinde ukuvulelwa singeniswe. Isimanga njalo yikuthi, ayisiso sethekeli nje. Kasumhambi nje lo. YiNkosi yamakhosi le. Ayibambi ngodli! Ikhuluma kuhle nje, icela kuhle. Yisiwula sangaphi esingala ukuvula umnyango ukuze lesi Sethekeli singene?
Kuphela nje, umnyango lo, ayisumnyango wendlu lapho ohlala khona Mhlobo wami. Lo, ngumnyango wenhliziyo yakho. Nguwe zwi ongavula ukuze isethekeli esinguJesu singene, silethe intokozo kuwe. Yisethekeli esiletha ukuthula emoyeni, lothando enhliziyweni. Yisethekeli esikulethela ukulunga, lokuthembeka, ukubekezela, ubumnene, kanye lokuzithoba. Siletha impilo engunaphakade kuwe lami.
Banengi abahlabeleli abahlabela ngalesi Sethekeli. Omunye umhlabeleli, uthi: “Kukhon’ Umhamb’ Emnyango, Mvulele Angene!” Kodwa, ngifuna sikhumbuzane ngesinxuso esikhulu, somunye laye umhlabeleli omkhulu othi:


Ungamncitsh’ indaw’ uJesu
Wazithwal’ izono zakho
Nang’ esemi engqongqotha
Moni, uzamngenisa na?

Khorasi:

UyiNkosi yobukhosi
Shesh’ ulalel’ izwi lakhe
Umvulele inhliziyo
Thana, ‘Ngena Nkosi yam’!

Uvumela okomhlaba
Kheph’ uKhrist’ obethelweyo
Kanandawo yokuhlala
EnhlizĂ˝wen’ afela yona.

Konje awunasikhathi
Nang’ uJesu esabiza
Namhla yisikhath’ esihle
Ingomuso alifiki.

Dela konke, dela manje
Olomusa luyadlula
Masinyane uzokufa
Akungabi ezonweni.

Nxa sikhangela njalo iKhorasi lale ingoma, lithi: UyiNkosi yobukhosi. ISethekeli yiNkosi yobukhosi! Haleluya! Nxa emzini wakho kuzafika isikhulu esilodumo, uyajabula uphose ukhukhumale. Singakafiki leso sethekeli, awuhlali phansi. Uyadidizela uhlanza umuzi wakho. Phandle uyacenta, uthanyele. Phakathi khona angikhulumi. Uguduza yonke indawo, ukhithize yonke inkuthunkuthu, ukorobe, uguxuze, ugezise konke kubethe umoya omnandi. UJesu kahlali endlini engcolileyo! Kumele ihlanzeke uqobo.

Umzila wesibili weKhorasi ube ususithi: “Shesh’ ulalel’ izwi lakhe!” Akumelanga uzilazile nxa unxuselwa uJesu enhliziyweni yakho. Akumelanga uthandabuze, loba uvundise isidensi. Akumelanga uthi, “Mhlawumbe kusasa,” ngoba elakusasa kalaziwa. Akumelanga uphuze. Phanga umnxuse angene enhliziyweni yakho. Umvulele umnyango wenhliziyo uthi, “Ngena Nkosi yami!’ Uyabe uqedile. Lezingilosi ezulwini ziyabe sezigiya, zitshaya umpululu levokloklo ngawe!

Mhlobo wami, sewamamukela na uJesi njengeNkosi loMsindisi wakho? Nxa kunjalo, asithabe sithokoze ngoba uthembekile, usidekela amafehlefehle insuku zonke. Loba izindlala zibhahile, Yena uthembekile. Kodwa nxa ungakamnxusi, tshetsha! Umi emnyango wenhliziyo yakho. Uyangqongqotha! Ungamncitsh’ indaw’ uJesu.

Asithandaze: Jesu ngiyakuthanda. Ngena enhliziyweni yami ube ngumbusi wami. Amen.

Barbara Nkala


STORIES OF FAITH




God Of The Impossible!

By Stembeni Bernadette Jumbe


“She will not speak again!”
I looked at my husband as many emotions teased his face. Dr C. Van Heerden continued, “I am sorry Mr Jumbe. She will not walk ever again.”
I wished I could scream, “No, no! Don’t look like that Phil! What is this Doctor talking about? Nothing is impossible with God,” (Luke 1:37). But, I could neither speak nor move. I lay flat on my bed at Sandton Clinic in Johannesburg. I had walked into this clinic, after driving from Harare to Masvingo, where my husband Phil took over and drove all the way to Johannesburg. Now this!
It had all started with very bad headaches I experienced, in 1996. When I went to the doctor, he thought I was just stressed. I was the Finance Director in the family company and the doctor thought I needed to relax. The splitting headaches persisted. No amount of pain killer helped.
Eventually, a specialist established that I had a tumour on the left side of my head. That was scary and confusing. I was a nurse by profession and understood what that entailed, but what a relief to learn after tests that it was not malignant. The mass pressed on the brain, causing the headaches.
“You need to undergo an emergency operation to remove the mass. Unfortunately, I am going away on leave.”  That is how I eventually landed at Sandton Clinic.
When I came out of theatre, I could not see. I was paralysed on my right side, and I could not talk nor move. My head was wrapped up in bandages, and I was in Intensive Care Unit (ICU) for eleven days. Phil was very worried by the turn of events. 
After three weeks, and no sign of improvement, Phil decided to talk to the Doctor. The Company and workers needed attention back home.
“Doctor, I would like to take Bernie home. May you please …” Phil did not complete the sentence. Dr Van Heerden interjected strongly saying,
“I will not allow that! I don’t care whether you want to travel by plane or whatever else. Maybe after two weeks I shall consider that!”
Cynthia, my eldest daughter had come to visit. She and Phil prayed fervently that night. In the morning, when Phil visited, a nurse rushed to him with the news,
“Mr Jumbe, your wife sat up! She talked!” The unexpected happening showed tremendous improvement that the Doctor said,
“Mr Jumbe, you can take your wife home!”
It was a miracle! The Doctor organised the medicines, the walking sticks, and a letter to the Doctor in Harare. 
At home, it was disheartening to note the reception when various ones visited. When two of my brothers visited, the older one shed tears. The younger said, “Please don’t cry here! Do it out there!”
The worst was when my oldest Aunt visited. She looked at me and said to others, “Hmm, we need to prepare. Go and fix things at home. Things don’t look good here!”
Many visited and said encouraging prayers. Others thought I would never walk.
After two weeks from South Africa, I was rushed to the Avenues Clinic, where I was given injections to thin the blood when there was threat of thrombosis. Days and weeks moved, slowly.
Later, when Phil suggested that I should go to St Giles, I was angry. I thought he had grown weary and wanted to be rid of me. I remained at St. Giles for nine months doing physiotherapy, and speech therapy lessons.  It was tough to learn to walk again. God was good all the time. I kept hoping … hoping in God.
One day, I was so fed up I just stood up and walked about five steps. Nurses around screamed in fear and my instructor scolded me terribly. But I was so excited.
“Is this me! God, you are marvellous!”
When we visited Sandton Clinic for a review, Dr Van Heerden could not believe his eyes. “Is that Mrs Jumbe! I am not charging you today. Go and buy some wine!”
I am sure deep down he wondered at what he had declared, that I was never going to talk or walk. Nothing is impossible with God. The journey to healing was long. I am grateful that I walk daily, and I can talk. They say I am God’s miracle.

Stembeni Bernadette Jumbe is married to Philbert Jumbe, and they have six adult children and two grandchildren.


Do share with us your thoughts after reading this amazing story. We look forward to your own story of faith so we may march together in faith.

Okwanamhla kwanele bathandekayo. Linda iviki elizayo ukubona enye imbongi entsha iseqa itshakala igiya ngeyayo imibono lemizwa. Vuka Mthwakazi, utshengise ubungcwethi bakho! Esalela muva ixhakalwa yizinja! Musa ukulala!

Ngiyalithanda, njalo ngiyabonga!



Gogo Nkala





No comments:

Post a Comment